Πολύποδες του ενδομητρίου και του τραχήλου

Ο πολύποδας του ενδομητρίου ή του τραχήλου της μήτρας είναι καλοήθης όγκος που δημιουργείται από τον συνδετικό ιστό και τους αδένες γύρω από ένα αιμοφόρο αγγείο. Πρόκειται για έναν πολύ συχνό όγκο που, ενώ αφορά σχεδόν 1 στις 4 γυναίκες, επειδή δε δίνει συμπτώματα, τις περισσότερες φορές εντοπίζεται σε υπερηχογραφικό γυναικολογικό έλεγχο ρουτίνας.

Ως προδιαθεσικοί παράγοντες για τη δημιουργία πολυπόδων είναι η ηλικία, με το υψηλότερο ποσοστό στις γυναίκες 40-50 ετών και στις άτεκνες γυναίκες, χωρίς να αποκλείεται η εμφάνισή του και στις νεαρές ηλικίες, όπου μάλιστα αποτελεί και αιτία υπογονιμότητας. Άλλοι προδιαθεσικοί παράγοντες είναι η αυξημένη αρτηριακή υπέρταση, η παχυσαρκία και η λήψη θεραπείας για καρκίνο του μαστού, ενώ τα αντισυλληπτικά φαίνεται ότι μειώνουν τον κίνδυνο δημιουργίας πολυπόδων.

Η σύνδεση με τον καρκίνο είναι πολύ μικρή στην αναπαραγωγική ηλικία, αλλά ο πολύποδας του ενδομητρίου έχει διπλάσιο κίνδυνο εξαλλαγής του σε καρκίνο του ενδομητρίου σε σχέση με τις γυναίκες που δεν εμφανίζουν πολύποδες. Επίσης, ένα ποσοστό έως και 20% των πολυπόδων, εάν δεν έχουν τροφοφόρο αγγείο στο εσωτερικό τους, μπορεί να μικρύνουν ή εάν είναι ήδη μικροί, να εξαφανιστούν.

Ο πολύποδας μπορεί να μη δώσει καθόλου συμπτώματα, αλλά μπορεί και να δώσει. Αυτά είναι:

Διάγνωση και θεραπεία

Η διάγνωση των πολυπόδων γίνεται με κολπικό υπερηχογράφημα λίγες ημέρες μετά την περίοδο (όταν το ενδομήτριο είναι πιο λεπτό) με ταυτόχρονη έγχυση φυσιολογικού ορού μέσω ενός μικρού καθετήρα μέσα στην ενδομήτριο κοιλότητα κατά τη διάρκεια του υπερηχογραφήματος. Επίσης, το έγχρωμο Doppler βοηθάει στη διάγνωση.

Αναλόγως των ευρημάτων και της ανάγκης αναζήτησης των αιτίων της υπογονιμότητας, ο Γυναικολόγος μπορεί να συστήσει τη διενέργεια υστεροσαλπιγγογραφίας.

Εάν δεν απαιτείται ειδικά για τον έλεγχο της υπογονιμότητας, μπορεί να διενεργηθεί αξονική και μαγνητική τομογραφία της κάτω κοιλιάς, που είναι μη επεμβατική τεχνική αλλά έχει μεγαλύτερο κόστος μόνο για τη διάγνωση.

Η υστεροσκόπηση είναι η καλύτερη θεραπεία για τη διάγνωση και τη θεραπεία του πολύποδα του ενδομητρίου. Και αυτό, όχι μόνο διότι ως διαγνωστική πράξη επιτρέπει τον πλήρη έλεγχο της ενδομήτριας κοιλότητας με ειδική κάμερα, αλλά και την ταυτόχρονη αφαίρεση του πολύποδα κατά την ίδια διαδικασία.

Εάν κατά την υστεροσκόπηση διαπιστωθεί υπερπλασία στο ενδομήτριο, δηλαδή πάχυνσή του πέραν των φυσιολογικών ορίων, θα ληφθεί ιστοτεμάχιο για βιοψία. Εάν δε διαπιστωθεί καρκινική βλάβη κατά τον ιστοπαθολογικό έλεγχο, για να μην εξελιχθεί σε καρκίνο του ενδομητρίου, ο Γυναικολόγος – Ογκολόγος, συχνά και ανάλογα με την περίπτωση, θα χορηγήσει ειδική θεραπεία στη γυναίκα με προγεστερόνη και θα δώσει ειδικές οδηγίες, ενώ η γυναίκα πρέπει να παρακολουθείται συχνά.

Η υστεροσκόπηση διενεργείται με μέθη ή τοπική αναισθησία, ή και γενική αναισθησία εάν μετατραπεί σε επεμβατική. Με την υστεροσκόπηση δεν τραυματίζονται οι ιστοί του ενδομήτριου όπως γινόταν παλαιότερα με την απόξεση, η οποία είχε και υψηλά ποσοστά ατελούς αφαίρεσης.

Η αφαίρεση των πολυπόδων αυξάνει έως και 85% την πιθανότητα εγκυμοσύνης σε υπογόνιμες γυναίκες, γι αυτό και συστήνεται στην αναπαραγωγική ηλικία.