Η ενδομητρίωση αποτελεί μια σοβαρή, ύπουλη πάθηση με συνεχώς αυξανόμενη συχνότητα που υπολογίζεται στο 7% των γυναικών σε αναπαραγωγική ηλικία. Πρόκειται για μια χρόνια και συχνά εξελικτική φλεγμονώδη κατάσταση της πυέλου με κυρίαρχο σύμπτωμα τον πόνο. Η ακριβής αιτιολογία παραμένει αδιευκρίνιστη και η συχνότητα και σοβαρότητα των συμπτωμάτων δεν είναι ανάλογες με την έκταση της βλάβης. Επομένως, καθώς η φαρμακευτική αγωγή δεν οδηγεί σε ίαση, θα πρέπει να είναι αποτελεσματική και ασφαλής μέχρι την εμμηνόπαυση ή μέχρι κάποια εγκυμοσύνη. Σε σημαντικό ποσοστό γυναικών μπορεί να παραμείνει αδιάγνωστη για πολλά χρόνια, ενώ η έγκαιρη διάγνωσή της είναι το κλειδί της θεραπείας.
Στην ενδομητρίωση, ο ιστός που επικαλύπτει την κοιλότητα της μήτρας (ενδομήτριο) αναπτύσσεται και σε άλλα, έκτοπα μέρη της κοιλιάς όπως ο τράχηλος της μήτρας, οι σάλπιγγες, οι σύνδεσμοι της μήτρας, οι ωοθήκες, το περιτόναιο, ο κόλπος, η ουροδόχος κύστη, ακόμα και οι πνεύμονες. Εμφανίζεται συχνότερα σε γυναίκες που δεν έχουν γεννήσει, ή η περίοδός τους ξεκίνησε πολύ νωρίς ή ο κύκλος της είναι μικρότερος από 27 ημέρες και η διάρκειά του πάνω από 7 ημέρες. Η κληρονομικότητα ισχύει όταν η συγγενής είναι πρώτου βαθμού και έχει νοσήσει, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις βαριάς ενδομητρίωσης.
Ακόμη, πρέπει να αναφέρουμε ότι αρκετές γυναίκες με ενδομητρίωση δεν παρουσιάζουν απολύτως κανένα σύμπτωμα.
Η διάγνωση της ενδομητρίωσης περιλαμβάνει:
Δεν υπάρχει ριζική θεραπεία της ενδομητρίωσης. Όλες οι θεραπείες στοχεύουν στη βελτίωση της γονιμότητας, την υποχώρηση των συμπτωμάτων και της εξέλιξης της νόσου, η οποία λήγει με την εμμηνόπαυση.
Η θεραπεία της ενδομητρίωσης, αναλόγως του σταδίου της πάθησης, μπορεί να είναι φαρμακευτική – ορμονοθεραπεία. Τα συνδυασμένα αντισυλληπτικά οιστρογόνου – προγεστερόνης θεωρούνται θεραπεία πρώτης γραμμής για το πυελικό άλγος που σχετίζεται με την ενδομητρίωση. Η συνεχής χορήγηση αντισυλληπτικών, χωρίς διακοπή 7 ημερών, φαίνεται να είναι περισσότερο αποτελεσματική στην ανακούφιση του πόνου από τα άλλα σχήματα. Με την κυκλική χορήγηση αντισυλληπτικών, έχουμε αντιμετώπιση της δυσμηνόρροιας σε σημαντικό βαθμό.
Με το πέρας της ορμονοθεραπείας, υπάρχει πιθανότητα επανεμφάνισης πόνου μετά την πάροδο 3-5 ετών. Εάν μία γυναίκα θέλει να μείνει έγκυος, διακόπτει την ορμονοθεραπεία, διότι αυτή λειτουργεί ως αντισύλληψη.
Η χειρουργική θεραπεία είναι η μόνη θεραπεία για τη διακοπή της εξέλιξης της ενδομητρίωσης. Και πάλι ακολουθείται συντηρητική θεραπεία μετεγχειρητικά, ώστε να μειωθούν τα συμπτώματα.
Η ενδομητρίωση αντιμετωπίζεται με λαπαροσκοπική επέμβαση για την αφαίρεση των εστιών. Αναλόγως του βάθους της ενδομητρίωσης, μπορεί να απαιτείται και χειρουργική αφαίρεση της μήτρας με ή χωρίς την αφαίρεση των ωοθηκών, προκειμένου να προστατευθεί η γονιμότητα και να είναι εφικτή μία εγκυμοσύνη. Ο Γυναικολόγος Χειρουργός που διενεργεί την επέμβαση πρέπει να διαθέτει μεγάλη εμπειρία στους λαπαροσκοπικούς χειρισμούς.
Στη χειρουργική της εν τω βάθει ενδομητρίωσης, που αποτελεί την πλέον σύνθετη χειρουργικά αντιμετώπιση, εφαρμόζεται από την ομάδα μας η προηγμένη λαπαροσκοπική nerve-sparng techink, για τη διατήρηση των υπογάστριων νεύρων, ώστε να μη διαταραχθεί το ουροποιητικό σύστημα. Η τεχνική αυτή πλεονεκτεί σε μετεγχειρητικό αποτέλεσμα έναντι άλλων τεχνικών.
Με τη λαπαροσκόπηση ελαχιστοποιούνται οι συμφύσεις, είναι πολύ μικρότερο το ποσοστό επιπλοκών όπως τραυματισμών του εντέρου και των ουρητήρων, καθώς η επέμβαση είναι σοβαρή. Επειδή επιτυγχάνεται σε έμπειρα χειρουργικά χέρια η διατήρηση του φυσιολογικού ωοθηκικού ιστού, αυτό επιτρέπει την επίτευξη εγκυμοσύνης. Το 80% των γυναικών δεν παρουσιάζουν πόνο για τουλάχιστο 5 χρόνια.
Μελέτη των Δ. Ευαγγελινού – Π. Σκαφιδά που απέσπασε το 1ο βραβείο καλύτερης εργασίας στο Πανελλήνιο Συνέδριο Ενδομητρίωσης:
ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΙΚΗ NERVE – SPARING TEXNIKH ΤΗΣ ΕΝ ΤΩ ΒΑΘΕΙ ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΩΣΗΣ
Με τη συνεργασία τριών πανεπιστημιακών κλινικών:
1. Academic Department of Obstetrics & Gynecology, Schleswig-Holstein, Luebeck
2. Πανεπιστημιακή Μαιευτική – Γυναικολογική Κλινική, Δ.Π.Θ
3. Α’ Πανεπιστημιακή Μαιευτική – Γυναικολογική Κλινική, Α.Π.Θ. 4 Ιατρική Σχολή Α.Π.Θ.
Η ριζική χειρουργική αντιμετώπιση της εν τω βάθει ενδομητρίωσης του ορθοκολπικού διαφράγματος και των ιερομητρικών συνδέσμων, με ή δίχως εκτομή του προσβεβλημένου τμήματος του εντέρου, μπορεί να προκαλέσει σημαντική βλάβη στο αυτόνομο νευρικό σύστημα της πυέλου, με επιπλοκή την κατακράτηση ούρων και κατά συνέπεια την ανάγκη αυτοκαθετηριασμού της κύστης.
Παρουσιάζουμε 16 περιπτώσεις ασθενών που υποβλήθηκαν σε λαπαροσκοπική nerve-sparng techink για εν τω βάθει ενδομητρίωση. Περιγράφουμε την τεχνική που ακολουθήσαμε στις περιπτώσεις αυτές και συγκρίνουμε την μετεχγειρητική τους έκβαση με αυτή άλλων ασθενών που υποβλήθηκαν σε μη nerve-sparing surgery. Σε 12 ασθενείς έγινε αμφοτερόπλευρη αναγνώριση του κάτω υπογαστρίου νεύρου και του υπογαστρίου πλέγματος, ενώ σε 4 ασθενείς μόνο από τη μία πλευρά. Σε όλες τις ασθενείς πραγματοποιήθηκε τουλάχιστον ετερόπλευρη εκτομή των ιερομητρικών συνδέσμων.
Μετεχγειρητικά παρατηρήθηκε εξάλειψη της συμπτωματολογίας της δυσμηνόρροιας, του πυελικού άλγους και της δυσπαρεύνιας σε όλες τις ασθενείς. Ο μέσος όρος διάρκειας της χειρουργικής επέμβασης ήταν 82 min (45-185).
Η φυσιολογική λειτουργία της ουροδόχου κύστης επανήλθε τη δεύτερη μετεγχειρητική ημέρα, ενώ ο υπολειπόμενος όγκος των ούρων ήταν σε όλες τις ασθενείς <50 ml σε δύο υπερηχογραφικές μετρήσεις που πραγματοποιήθηκαν.
Η αναγνώριση του κάτω υπογαστρίου πλέγματος και του νεύρου πραγματοποιήθηκε με ευχέρεια. Συγκρίνοντας τις δύο μεθόδους χειρουργικής αντιμετώπισης, διαπιστώσαμε ότι με τη nerve-sparing surgery μέθοδο δεν παρατηρήθηκε δυσλειτουργία της ουροδόχου κύστης σε καμία από τις ασθενείς, γεγονός που επισημαίνει τη σπουδαιότητα της εφαρμογής της μεθόδου αυτής σε ασθενείς με εν τω βάθει ενδομητρίωση.
Χειρουργός Γυναικολόγος Ογκολόγος
Μαιευτήρας Χειρουργός Γυναικολόγος
Ιατρικές υπηρεσίες
Επικοινωνία
Επείγοντα
Χειρουργός Γυναικολόγος Ογκολόγος
Μαιευτήρας Χειρουργός Γυναικολόγος
Ιατρικές υπηρεσίες
Επικοινωνία
Επείγοντα
