ΙΑΤΡΕΙΟ Ν. ΜΟΥΔΑΝΙΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ: 23730 21515
ΙΑΤΡΕΙΟ ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ: 23710 22721
ΙΑΤΡΙΚΟ ΔΙΑΒΑΛΚΑΝΙΚΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ: 2310 400222
Δρ. Ευαγγελινός Δημήτρης
Χειρουργός Γυναικολόγος Ογκολόγος
Δρ. Σκαφιδά Παρασκευή
Μαιευτήρας Χειρουργός Γυναικολόγος

Καρκίνος των Ωοθηκών

Ο Καρκίνος των ωοθηκών είναι ένας σιωπηλός και με αθόρυβη εξέλιξη καρκίνος, που συνήθως τον βρίσκουμε δυστυχώς, σε προχωρημένα στάδια. Ο καρκίνος των ωοθηκών αποτελεί την πρώτη αιτία θανάτου από όλους τους γυναικολογικούς καρκίνους, χωρίς να είναι ο πρώτος σε συχνότητα. Η μέση ηλικία εμφάνισης της νόσου είναι τα 63 έτη. Ο πιο συχνός τύπος είναι τα ορώδη- θηλώδη καρκινώματα.

καρκίνος ωοθηκών

Τα αρχικά συμπτώματα δεν είναι εύκολα αντιληπτά. Μπορεί να είναι οίδημα, πίεση, αίσθημα καύσου στην ούρηση, ναυτία, γενική δυσφορία στην κοιλιά,  σημαντικές αλλαγές στην περίοδο.

Η πρώιμη και έγκαιρη διάγνωση και στη συνέχεια η διαχείριση των ασθενών με καρκίνο των ωοθηκών ως ασθενών υψηλού κινδύνου, πρέπει να αποτελεί κύριο μέλημα του Γυναικολόγου. Η διάγνωση γίνεται με κλινική εξέταση, υπερηχογραφικό έλεγχο, μαγνητική ή αξονική τομογραφία και ανάλυση των καρκινικών δεικτών. Η αντιμετώπιση είναι πάντα χειρουργική αλλά ο θεραπευτικός σχεδιασμός (χειρουργείο, χημειοθεραπεία) εξατομικεύεται για κάθε ασθενή ανάλογα την περίπτωση.

Αποσπάσματα από επιστημονική ομιλία του Δρ. Δημήτρη Ευαγγελινού, σε επιστημονικό συνέδριο:

Πώς αρχίζει ένας καρκίνος των ωοθηκών;

Πάνω από το 70% των περιπτώσεων υψηλής κακοήθειας ορώδους επιθηλιακού καρκινώματος (HGSOC) των ωοθηκών οφείλεται στο STIC (ορώδης ενδοεπιθηλιακός καρκίνος της σάλπιγγας). Ο καρκίνος της ωοθήκης εμφανίζει πρόδρομη βλάβη στη σάλπιγγα, το ονομαζόμενο STIC και έχει ένα παράθυρο από την εμφάνισή του στο τελικό άκρο των κροσσών της σάλπιγγας πριν γίνει καρκίνος των ωοθηκών, περίπου στα 6,5 χρόνια. Ο ορώδης καρκίνος των ωοθηκών στη μεγάλη του πλειοψηφία ΞΕΚΙΝΑΕΙ ΑΠΟ ΤΗ ΣΑΛΠΙΓΓΑ.

Πώς προκύπτει αυτό;

Τι μέτρα πρέπει να ληφθούν σχετικά με την πρόληψη του καρκίνου των ωοθηκών σε γυναίκες του εμφανίζουν τα αντίστοιχα γονίδια BRCA1;

Μετά από 15 χρόνια λήψης αντισυλληπτικών δισκίων μείωση του καρκίνου των ωοθηκών έως 50% (μετά από ανάλυση 45 μελετών) προστασία μέχρι και 30 χρόνια από τη διακοπή τους.

ΠΡΟΦΥΛΑΚΤΙΚΗ ΣΑΛΠΙΓΓΟ – ΩΟΘΗΚΕΚΤΟΜΗ (rr- BSO). Το NCCN προτείνει σαλπιγγεκτομή στην ηλικία των 35- 40 ετών σε ασθενείς με BRCA1 και 40-45 με BRCA2. Αποτελεσματικότητα πολύ μεγάλη. 80% μείωση του κινδύνου εμφάνισης της νόσου. 75% μείωση της θνητότητας από τη νόσο. 70% μείωση της συνολικής θνητότητας.

Τεράστια η σημασία της συγκεκριμένης επέμβασης για τις ασθενείς που είναι φορείς των παραπάνω μεταλλάξεων, λόγω της πιθανής μείωσης του κινδύνου εμφάνισης του καρκίνου του μαστού έως 50%.

Το follow- up πραγματοποιείται ανά 6 μηνο ή έτος με γυναικολογική εξέταση, υπέρηχο και Ca 125.

Άρα κάθε γυναίκα με μετάλλαξη των παραπάνω ογκογονιδίων θα πρέπει να συμβουλεύεται εξειδικευμένο γυναικολόγο για περαιτέρω αντιμετώπιση και πρόληψη από τη νόσο.

ΣΥΝΔΡΟΜΟ LYNCH: Αφαίρεση μήτρας, σαλπίγγων και ωοθηκών.

Δεν υπάρχει συγκεκριμένος διαγνωστικός έλεγχος για την πρώιμη διάγνωση του καρκίνου των ωοθηκών. Για τον λόγο αυτό εκεί έχουν ρίξει το βάρος της έρευνας μεγάλα κέντρα της Αμερικής, για την αναγνώριση των κυττάρων που προέρχονται από τις σάλπιγγες με STIC, με τη χρήση συγκεκριμένων παθολογοανατομικών πρωτοκόλλων και ανοσοιστοχημείας (TP53) και άλλους μοριακούς δείκτες, από το τεστ Παπανικολάου ώστε να μπορούμε 6,5 χρόνια πριν την εμφάνιση του καρκίνου στην ωοθήκη από το τεστ Παπανικολάου να διαγνώσουμε το STIC.

Η αντιμετώπιση των γυναικών με γενετική προδιάθεση για επιθηλιακό καρκίνο των ωοθηκών πρέπει να γίνεται από ομάδες εξειδικευμένων ιατρών με ανάλογη εμπειρία και σε οργανωμένα κέντρα.

Η θεραπεία όλων των καρκίνων των ωοθηκών είναι χειρουργική.

Διάγνωση και προεγχειρητικός έλεγχος

Χειρουργική αντιμετώπιση

Για τη χειρουργική θεραπεία του πρώιμου καρκίνου των ωοθηκών προτείνεται η μέση κάθετη λαπαροτομία.

Ο καρκίνος ωοθηκών σταδίου 1 αντιμετωπίζεται με ολική υστερεκτομή μετά των εξαρτημάτων και αμφοτερόπλευρη σαλπιγγοωοθηκεκτομή. Εκτός από ανοιχτή χειρουργική γίνεται και λαπαροσκοπικά. Κατά τη διάρκεια του χειρουργείου αποφεύγεται η ρήξη του όγκου, ενώ διενεργείται ταχεία βιοψία. Όταν δεν ανευρίσκονται ύποπτες εμφυτεύσεις στην πύελο, τις παρακολικές αύλακες και υποδιαφραγματικά, γίνεται λήψη τυφλών βιοψιών από το περιτόναιο.

Σε επιλεγμένες προεμμηνοπαυσιακές ασθενείς, οι οποίες επιθυμούν διατήρηση της γονιμότητας τους, μπορεί να πραγματοποιηθεί ετερόπλευρη εξαρτηματεκτομή, λήψη ελεύθερου περιτοναϊκού υγρού και εκπλυμάτων πριν από τους χειρουργικούς χειρισμούς, λήψη τυφλών βιοψιών από το περιτόναιο, τουλάχιστον υποκολική επιπλεκτομή και αμφοτερόπλευρη πυελική και παραορτική λεμφαδενεκτομή μέχρι το ύψος της αριστερής νεφρικής φλέβας. Η απόφαση για διατήρηση της γονιμότητας λαμβάνεται μετά από σωστή σταδιοποίηση και βάσει του σταδίου της νόσου και του βαθμού διαφοροποίησης. Είναι αποδεκτή σε περιπτώσεις σταδίων IA ή IC1, σε υψηλής διαφοροποίησης ορώδη ή βλεννώδη καρκινώματα, ή σε διηθητικούς βλεννώδεις όγκους. Άλλες υποκατηγορίες σταδίου 1 θα πρέπει να εξατομικεύονται.